การวาดเส้นภาพเหมือนจริงจากธรรมชาติ

การวาดเส้นภาพเหมือนจริงจากธรรมชาติ

สิ่งของต่าง ๆ ที่อยู่รอบตัวเราที่เป็นผลมาจากการสร้างสรรค์ของมนุษย์ส่วนหนึ่ง ได้แก่ ถ้วยกาแฟ บ้านเรือน รถยนต์ เรือ โต๊ะ ดินสอ ยางลบ ฯลฯ และ อีกส่วนหนึ่งที่มีอยู่แล้ว คือ สภาพของธรรมชาติ ได้แก่ ต้นไม้ ภูเขา นก ปลา ทะเล สายลม แสงแดด ดอกไม้ ไส้เดือน เป็นต้น สิ่งเหล่านี้มีความผูกพันกับชีวิตคนเราตลอดมาจนเป็นปกติในการอยู่ร่วมกันตามวิถีทางหรืวิถีชีวิตนั้น ๆ ในการทำงานบางสาขา อาจจะต้องนำรูปร่างของลักษณะของสิ่งแวดล้อมต่าง ๆ เหล่านี้ กลับมาเป็นสื่อในลักษณะของรูปร่าง ให้เห็นกันเป็นภาพนิ่ง เพื่อการสร้างสรรค์ทางด้านธุรกิจ ด้านวิชาการความรู้ หรือความเพลิดเพลิน การวาดเส้นสิ่งต่าง ๆ โดยใช้ทักษะฝีมือ การสังเกต การเข้ามามีส่วนร่วมสร้างสรรค์งานทางด้านต่าง ๆ ด้วย

การวาดเส้นต่าง ๆ ที่อยู่รอบตัวเราสามารถแบ่งออกเป็น 2 กลุ่มใหญ่ คือ สิ่งที่มีชีวิต และสิ่งที่ไม่มีชีวิตการวาดเส้นทั้ง 2 นี้มีรายละเอียด รูปร่าง ขนาด เรื่องราว เกินที่จะเก็บรวบรวมเป็นรายการได้ ดังนั้นในการทำงานก็จะเลือกว่าจะใช้สิ่งไหน ทำอะไร อย่างไร และให้การวาดเส้นสร้างภาพ สิ่งนั้นส่วนนั้นขึ้นมา ซึ่งพอจะแบ่งเป็นแนวทางได้ดังนี้ คือ
1. ภาพวาดเส้นเพื่อนำไปเป็นภาพประกอบงานเขียนต่างๆ
2. ภาพวาดเส้นนำไปประกอบคำบรรยาย การอภิปราย เพื่อสื่อให้เกิดความเข้าใจชัดเจน รวดเร็วขึ้น
3. ภาพวาดเส้นนำไปใช้เป็นต้นแบบในการสร้างงานต่าง ๆ ในรูปของการลอกแบบ การดัดแปลงแบบ ซึ่งได้ทั้งย่อ ขยาย ต่อเติม และตัดต่อในการวาดเส้นผู้วาดจะต้องถ่ายทอดให้ลักษณะของเส้นมีความชัดเจนชัดเจนนอกจากจะ ฝึกพัฒนาทางด้านฝีมือแล้ว ยังต้องเป็นผู้ที่มั่นศึกษาหาความรู้ในสิ่งต่างๆ ด้วย โดยเฉพาะต้องฝึกเป็นคนช่างสังเกต สามรถเก็บรายละเอียดได้ดีทั่วไป และสามารถถ่ายทอดออกมาให้คนทั่วไปได้เข้าใจ

ลักษณะของภาพวาดเส้นที่ดีสามารถนำไปใช้งานได้ หรือเพื่อนำไปดัดแปลงใช้ในงานออกแบบต่าง ๆ ซึ่งถือว่าเป็นต้นแบบควรมีลักษณะดังนี้
1. มีรูปร่างที่สัดส่วนถูกต้อง หรือ มีความเหมือน
2. แสดงรายละเอียดชัดเจนถูกต้องเห็นแล้วเข้าใจ สาระของภาพไม่แต่งเติมเกินความเป็นจริง
3. มีการจัดภาพสิ่งของ หรือวัตถุนั้นให้ได้มุมมองที่สวยงามเสียก่อน
4. มีการศึกษาแยกแยะส่วนต่าง ๆ ของสิ่งของหรือวัตถุนั้น ๆ
5. เลือกเครื่องมือในการวาดให้ไดภาพที่ขัดเจน คมชัด ง่ายในการมองและนำไปใช้

ภาพที่ 6.1 ภาพเส้นรูปนก (1)
(แสดงขั้นตอนการวาดเส้นรูปนก เริ่มจากวงกมลและเคล้าโครงเส้นก่อน แล้วกำหนดเส้น รูปร่างจริงภายหลัง)

ภาพที่ 6.2 ภาพเส้นรูปนก (2)
(แสดงขั้นตอนการวาดเส้นรูปนกที่เกาะกิ่งไม้เป็นการถ่ายทอด ให้ความรู้สึกเป็นธรรมชาติ)

ภาพเหมือนจริงจากธรรมชาติในรูปแบบของงานวาดเส้น
ในการวาดภาพรูปเหมือนจริงจากธรรมชาติ การได้สังเกต และจดจำลักษณะต่าง ๆ ก็จะทำให้วาดส่วนที่เป็นปลีกย่อยได้เป็นอย่างดี หรืออาจสะสมรูปภาพของสิ่งนั้น ๆ ไว้เป็นแบบอย่าง ในการฝึก เป็นวิธีหนึ่งที่จะช่วยประหยัดเวลาในการคิดหาท่าทางของสิ่งมีชีวิตนั้น ๆ

ภาพที่ 6.3 ภาพเส้นรูปนก (3)
(แสดงการวาดเส้นภาพนกกางปีกบินโดยอาศัยโครงร่างก่อน แล้วลงรายระเอียด)

ภาพที่ 6.4 ภาพเส้นรูปนก (4)
(แสดงการวาดเส้นภาพนกบินมากกว่าหนึ่ง ต้องอาศัยโครงร่างก่อนเพื่อได้สัดส่วนและ กลุ่มนกที่สวยงาม)

ภาพที่ 6.5 ภาพเส้นรูปนก (5)
(แสดงตัวอย่างวาดเส้นภาพนกชนิดต่าง ๆ กัน)

รูปแบบวาดเส้นภาพนก
นก เป็นสัตว์ หรือ สิ่งมีชีวิตที่บินได้ มีส่วนที่ยึดกางออกได้ คือ ปีก เพื่อการบินไปมาในอากาศดังนั้นจะมีลีลาที่เคลื่อนที่ และ อยู่กับที่โดยการเกาะบนต้นไม้เป็นส่วนใหญ่ นอกนั้นก็เดินบ้างบนพื้นดินหรือหลังคาบ้าน ในการวาดเส้น กิ่งไม้ ก็เป็นส่วนประกอบหนึ่งของสัตว์พวกนี้

ภาพที่ 6.6 ภาพเส้นรูปนก (6)
(แสดงตัวอย่างภาพนกที่เกาะกิ่งไม้ซึ่งเป็นท่าทางอย่างหนึ่งของการวาดเส้นภาพนก)

ภาพที่ 6.7 ภาพเส้นรูปนก (7)
(แสดงตัวอย่างวาดเส้นภาพนกชนิดต่าง ๆ ในลักษณะของการบิน)

ภาพที่ 6.8 ภาพเส้นรูปนก (8)
(แสดงวาดเส้นภาพนกที่แสดงรายระเอียดของขน และเน้นลักษณะของแสงเงา)

ในการวาดภาพรูปเหมือนจริงจากธรรมชาติ บางครั้งอาจต้องใช้การผสมผสานของเครื่องมือในการวาดเช่น ดินสอ ปากกา สี เพื่อให้เกิดความเหมือนจริง ซึ่งขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์ของงาน

รูปแบบของการวาดเส้นสัตว์น้ำ
สัตว์น้ำ เป็นภาพของสิ่งมีชีวิตที่มีความเคลื่อนไหว มีลีลา โดยเฉพาะปลาจะมีลักษณะ โดยรวมคล้ายกัน เช่น รูปทรงมักจะแบนแนวตั้ง มีตา 2 ข้าง มีครีบ มีหาง มีเกล็ด จะแตกต่างจากนี้ก็อาจจะเป็นแนวที่มองกว้างไปอีก ในสัตว์น้ำก็แยกออกไปอีก เป็นน้ำจืด น้ำเค็ม ซึ่งนอกจากปลาก็เป็นปะการัง หอย กุ้ง เต่า ฯลฯ ซึ่งมีรูปแบบที่เป็นแนวทางในการวาดเส้นดังนี้

ภาพที่ 6.9 ภาพเส้นรูปปลา (1)
(แสดงขั้นตอน และโครงสร้าง การวาดเส้นภาพปลา)

มีข้อที่น่าสังเกตว่า โดยทั่วไปมักจะนิยมวาดภาพปลาในลักษณะของด้านข้าง ทั้งนี้อาจจะเป็นเพราะว่าภาพด้านข้างเป็นลักษณะเด่นของรูปร่าง ของปลา และมีความชัดเจนในการถ่ายทอด

ภาพที่ 6.10 ภาพเส้นรูปปลา (2)
(แสดงการวาดเส้นภาพปลาโดยอาศัยโครงร่างก่อนแล้วลงรายละเอียด)

ภาพที่ 6.11 ภาพเส้นรูปปลา (3)
(แสดงการวาดเส้นภาพปลาด้านข้างโดยอาศัยเค้าโครงร่างก่อนแล้วเน้นรายละเอียด)

ภาพที่ 6.12 ภาพเส้นรูปปลา (4)
(แสดงการวาดเส้นภาพปลาด้านข้างโดยอาศัยเค้าโครงร่างก่อนแล้วเน้นรายละเอียด)

ภาพที่ 6.13 ภาพเส้นรูปปลา (5)
(แสดงการวาดเส้นภาพปลาด้านข้างโดยอาศัยเค้าโครงร่างก่อนแล้วเน้นรายละเอียด)

ภาพที่ 6.14 ภาพเส้นรูปปลา (6)
(แสดงตัวอย่างภาพวาดเส้นปลาชนิดต่าง ๆ)

ภาพที่ 6.15 ภาพเส้นรูปปลา (7)
(แสดงตัวอย่างภาพวาดเส้นปลาชนิดต่าง ๆ ทั้งน้ำจืด และน้ำทะเล)

ภาพที่ 6.16 ภาพเส้นรูปปลา (8)
(แสดงตัวอย่างภาพวาดเส้นปลาชนิดต่าง ๆ)

ภาพที่ 6.17 ภาพเส้นรูปปลา (9)
(แสดงภาพวาดเส้นปลาในลักษณะของการถ่ายทอดให้มีรายระเอียดมากขึ้น)

ภาพที่ 6.18 ภาพเส้นสัตว์น้ำ
(แสดงภาพวาดเส้นสัตว์น้ำทั่ว ๆ ไป)

ภาพที่ 6.19 ภาพเส้นหอยทะเล
(แสดงภาพวาดเส้นหอยทะเลชนิดต่าง ๆ)

สัตว์น้ำจำพวกหอย โดยปกติจะไม่ค่อยได้เห็นตัว จะเห็นลักษณะของเปลือกเป็นส่วนใหญ่ และเป็นส่วนสำคัญในการกำหนดรูปร่างของการวาดเส้น

วาดเส้นดอกไม้
ดอกไม้ เป็นสิ่งที่มีอยู่ในธรรมชาติ เป็นเอกลักษณ์อย่างหนึ่งของความสวยงาม ทั้งรูปร่าง สีสัน กลิ่นหอม และมีจำนวนมาก สามารถนำมาเลือกประกอบงานต่าง ๆ ได้หลากหลาย ในการศึกษาก่อนการนำมาเส้นมีตั้งแต่ขั้นง่ายสุด คือ วาดจากรูปดอกไม้ที่มีอยู่แล้ว จากรูปในหนังสือทั่วไปซึ่งจะได้ในลักษณะที่หนังสือให้มา แต่ถ้าให้ได้มุมภาพดังใจก็ต้องไปถ่ายภาพดอกไม้จากมุมนั้นมาแล้วนำมาวาด หรือ เอาของจริงมาแล้ววาด แต้ถ้าให้ได้รายละเอียดและศึกษาอย่างจริงจังก็ต้องเอาของจริงมา และ แยกแยะชิ้นส่วนต่างๆ ทุกชิ้นเพื่อให้ได้ผลงานที่ละเอียด ชัดเจนอย่างจริงจัง

ภาพที่ 6.20 ภาพเส้นดอกไม้ (1)
(แสดงรูปแบบวาดเส้นดอกไม้ชนิดต่าง ๆ)

ภาพที่ 6.21 ภาพเส้นดอกไม้ (2)
(แสดงรูปแบบวาดเส้นดอกไม้ที่มีความซับซ้อนของกลีบชนิดต่าง ๆ)

รูปแบบของดอกไม้ในการวาดเส้นจะต้องมีส่วนต่างๆประกอบ เพื่อความสมบรูณ์แบบของพืช ดังนั้นจะต้องมีส่วนของ กิ่ง ก้าน ใบ และส่วนที่เป็นดอกก็ควรมีการถ่ายทอดทั้งดอกตูม ดอกอ่อน ดอกบาน ซึ่งอาจจะอยู่ในลักษณะของการจัดภาพ Foreground Middle ground และ Background เข้ามาช่วย

ภาพที่ 6.22 ภาพเส้นดอกไม้ (3)
(แสดงวาดเส้นดอกไม้ในลักษณะของการถ่ายทอด ในรูปแบบที่เป็น ช่อ มีทั้งดอกตูม ดอกบาน และดอกเดี่ยว ที่มีก้านใบ ซึ่งเป็นธรรมชาติของพืชอยู่แล้ว)

ภาพที่ 6.23 ภาพเส้นดอกไม้ (4)
(แสดงภาพวาดเส้นดอกบัว และรูปแบบของใบลักษณะต่าง ๆ)

การวาดเส้นเพื่อให้ได้ภาพเหมือนจริง จากธรรมชาติ อาจทำได้หลายวิธีการ เช่น
1.ได้มาจากหนังสือต่าง ๆ ที่เห็นว่าภาพนั้นสวยงาม ส่วนใหญ่จะเป็นภาพถ่ายก็นำมาเป็นแบบอย่างแล้ววาดเป็นลายเส้นที่เรียบง่ายแสดงราละเอียดชัดเจน

ภาพที่ 6.24 ภาพเส้นดอกไม้ (5)
(แสดงดอกแคแสดที่ถ่ายจากกล้องถ่ายรูปมาแยก เพื่อการศึกษารูปร่างในการนำมาวาดเส้น)

ภาพที่ 6.25 ภาพเส้นดอกไม้ (6)
(แสดงภาพวาดเส้นดอกแคแสดด้วยปากกา มีทั้งลายเส้น ผสมงานจุด)

2. ได้มาจากภาพวาดเส้นที่เขาวาดได้แล้ว แล้วนำมาดัดแปลงใหม่เพื่อความเหมาะสมในการใช้งาน วิธีนี้ค่อยข้างสะดวก ง่าย รวดเร็ว
3. วาดเส้นจากการไปนั่งวาด หรือยืนวาดจากของจริง เช่น เก็บดอกไม้มาแล้ววาดให้เหมือนจริงมากที่สุด
4. วาดภาพสิ่งของนั้นจากการไปถ่ายรูป ซึ่งเป็นการเลือกมุมมองที่จัดว่าดีแล้วในขั้นแรก ซึ่งจะได้แบบที่เป็นภาพนิ่ง แล้วนำรูปที่ถ่ายมาวาดเป็นลายเส้นชัดเจนใหม่

ภาพที่ 6.26 แบบภาพนิ่งที่เป็นต้นแบบ
(แสดงสภาพของไร่และผลสับปะรดในการออกไปศึกษาถ่ายภาพเพื่อนำมาประกอบการวาดเส้น)

ภาพที่ 6.27 ภาพวาดเส้นผลสับปะรดจากภาพต้นแบบ
(แสดงผลสับปะรดจากการถ่ายแล้วนำมาวาดเป็นภาพลายเส้นแสดงให้เห็นรายละเอียดเรียบง่าย มีความชัดเจน ของลายตา และใบ)

จะเห็นได้ว่าภาพวาดเส้นนั้นมีความยากง่าย คุณภาพและค่าที่ต่างกัน ในวิธีที่ 3 กับ 4 จะได้ ผลงานวาดเส้นที่มีมุมมองใหม่ เป็นการสร้างสรรค์ผลงานที่ควรฝึกปฏิบัติ เป็นผลงานที่ไม่ได้อยู่ในลักษณะที่ลอกแบบซึ่งได้ภาพที่ถ่ายทอดซ้ำกัน

สรุป
ลักษณะการวาดเส้นภาพเหมือนจริงจากธรรมชาติ เพื่อนำไปในงานออกแบบ หรือ ไปประยุกต์ใช้งาน ลักษณะของการถ่ายทอดต้องมีความเรียบง่าย ชัดเจน แสดงรายละเอียดสมบรูณ์ถูกต้องของสิ่งนั้น ๆ ซึ่งแบ่งออกเป็นสิ่งมีชีวิตพวก นก ปลา พืช และสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้น ซึ่งมีความเกี่ยวพันกับชีวิตประจำวันในการใช้สอย และมีการพัฒนาสิ่งของเหล่านี้ต่อไปในงานออกแบบ ลักษณะของการวาดเส้นจะยึดภาพร่างเค้าโครงอย่างนั้นของ เส้น รูปวงกลม รูปเหลี่ยม เป็นการ จัดรูปร่าง เพื่อสะดวกในการเน้นภาพเหมือน